Wszystkich Świętych

W Polsce bardzo ważny dzień. Powszechna mobilizacja – trzeba być na grobach. W tym roku jest jednak inaczej, niż od stuleci. Tradycję “diabli wzięli”. Oficjalnie – zawiniła pandemia. Cmentarze zamknięte. Ale wcześniej był precedens. Wielkanoc 2020. Też nie było wolno. Skala rozprzestrzeniania się wirusa była nieporównywalnie mniejsza, ale cmentarze były zamknięte. Chyba był tylko jeden przypadek obywatela, przed którym bramy zostały szeroko otwarte. Teraz jednak, nauczeni wielkanocnym doświadczeniem, ludzie już wiedzieli, co się święci. Inni, pomni oficjalnych zachęt i osobistymi obawami, odwiedzili cmentarze wcześniej. Obywatelska postawa – nie kłębić się pierwszego czy drugiego listopada. Można przecież także później. Walka o zdrowie i życie ludzi “tu i teraz” jest równie ważna, jak pamięć o zmarłych. Ale władza dała plamę. Ogłoszenie zamknięcia cmentarzy na trzy dni “tuż przed” to zniewaga dla obywateli. Tak się nie godzi. Tak nie traktuje się ludzi, własnej tradycji i historii. To nie jest planowa, mądra polityka. To partyzantka. Brak wiedzy, decyzyjności, “moralnego kręgosłupa”. Także niegospodarność. Zapowiedź zwrotu kosztów i strat poniesionych przez cmentarnych handlarzy z publicznych pieniędzy to działanie, które nie może zyskać akceptacji. Jeśli już, jeśli jest taka wola polityków, to proszę rekompensować koszty i straty z własnych, prywatnych zasobów. Naturalne, ze za błędy trzeba płacić. Za błędy, ignorancję lub za swoje opieszalstwo. To sfera publiczna. Sfera prywatna to wspomnienia, nostalgia za zmarłymi. Nasi najbliżsi. Tradycja. Wielowiekowa tradycja. Czynnik naszej tożsamości. Zamknięta cmentarna brama nie może być usprawiedliwieniem dla braku hołdu zmarłym. W naszych sercach, duszach – w naszej istocie człowieczeństwa – myślami jesteśmy z najbliższymi. To ważniejsze, niż tacy czy inni politycy. Oni przemijają. Nasza pamięć o naszych najbliższych pozostaje. Z nami, z naszą kulturą i tradycją.