Ciągłości i zmiany

Na ile zachowujemy to, co jest, a na ile modyfikujemy. Betonujemy rzeczywistość czy też raczej uelastyczniamy relacje by je zmienić. Na co stawiamy? Czy sytuacja dojrzała do zmian? Czy zmiany są sensowne, potrzebne, przyniosą oczekiwany efekt? Czy raczej jest to zwyczajne awanturnictwo. Podlegamy jako jednostki i rozmaitego rodzaju zbiorowości wymienionym dylematom. W perspektywie indywidualnej raczej odpowiadamy za siebie. „Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz”. Reguła ta nie ma pełnego zastosowania, jeżeli przynależymy do grupy uprzywilejowanej. Możemy liczyć na więcej, aniżeli w sytuacji bycia poza nią. Zmiany są dopuszczalne jedynie wówczas, gdy zwiększa się pula przywilejów – poszerza zakres oczekiwanych nagród. W sytuacji uprzywilejowania każda ujemna modyfikacja statusu odbierana jest jako niesprawiedliwość, zamach na żywotne interesy uprzywilejowanego. Niech zatem będzie, jak dotychczas. Nie ma dylematu ciągłość – zmiana. Najważniejsze jest utrzymanie przywileju. Część obywateli, określone zbiorowości czy grupy funkcjonują na innych zasadach, w odmiennym rytmie, aniżeli ogół społeczeństwa. Taki mechanizm jest wadliwy, niezależnie kogo dotyczy. Wyłączanie jakichś zbiorowości z jednolitego systemu praw i obowiązków degeneruje system społeczny i uniemożliwia wydatkowanie energii w efektywny sposób. Społeczeństwo powołuje swoją reprezentację. Całe społeczeństwo. Następnie okazuje się, że następują wyłączenia z ogólnie obowiązujących zasad. Wśród równych pojawiają się równiejsi. Następują pęknięcia w strukturze społecznej. Sprawy nabierają niepokojącego biegu. Ciągłości i zmiany nie są dokonywane w myśl interesu ogólnospołecznego, ale są weryfikowane układami i przywilejami, dążeniami do osiągania „nadwyżek” z racji zajmowanego miejsca w strukturze społecznej. Dlatego warto zwracać uwagę, kto i dlaczego wspiera chore sytuacje, utrzymuje stany rzeczy nie prowadzące do rozwiązywania realnych problemów i wikłające wspólnotę obywateli w trudne do rozwiązania węzły gordyjskie.