Konserwatyzm

Tradycja. Wiara. Porządek naturalny. Ład społeczny. Nierówność społeczna. Hierarchia. Władza. Prawo. Autorytet. Najważniejsze wartości, wokół których i w różnych konfiguracjach sytuowany jest konserwatyzm. Oczywiście, powyższe wartości stanowią także elementy składowe innych orientacji ideowych. W konserwatyzmie jednak nabierają szczególnego zabarwienia, intonacji, specyfiki. Przede wszystkim tradycja. Szacunek dla przeszłości, historii, odchodzących pokoleń. Ład współczesny zakorzeniony w porządku minionym. Ciągłość pokoleniowa. Zakorzenienie historyczne. Trwałe instytucje. Jeżeli zmiana, to starannie przemyślana. Każda wątpliwość argumentacją za pozostawieniem rzeczywistości bez zmiany. Reforma po stokroć uzasadniana, zawsze w aureoli historycznej kontynuacji. Przywiązanie do wartości religijnych. Porządku naturalnego. Tak było i tak jest. Trzeba zrobić wszystko, by zapewnić kontynuację w przyszłości. Zabezpieczenie ładu społecznego. To ważniejsze, aniżeli wolność jednostki. Organiczne, naturalne społeczeństwo. Jego immanentną specyfiką – brak równości jednostek. Różne predyspozycje, talenty, indywidualne możliwości. Naturalnie, ontologicznie nie równe. Zatem: konieczność hierarchii. Silna, spajająca społeczeństwo władza. Konsekwentne prawo jako silne narzędzie zabezpieczające tradycyjny ład wartości i pragmatycznego porządku. Zapewniające panowanie zasady autorytetu. Historycznie konserwatyzm jako ideologia i praktyka polityczna rósł w siłę jako reakcja na rewolucję francuską i rozmaite ruchy wolnościowe mające na celu budowanie nowego ładu w imię takich wartości, jak wolność, równość, sprawiedliwość, jednostka ludzka, demokracja, wolne wybory, samostanowienie narodów, emancypacja kobiet. Opozycyjne wobec konserwatyzmu, chociaż z odmiennych pozycji, były różne wersje liberalizmu, socjalizmu, nacjonalizmu. Współcześnie trudno o konserwatyzm w czystym wydaniu. Mamy raczej do czynienia z jego elementami. Partie liberalno-konserwatywne bądź chadeckie w miejsce partii konserwatywnych. Jeśli nawet siły polityczne określają się jako konserwatywne, to staranniejsza egzemplifikacja doboru idei, ideologii czy programów politycznych ukazuje ich niekonsekwencje wobec tradycyjnego kanonu. No cóż, jeśli wszystko się zmienia, w zdecydowanie szybkim tempie, to i konserwatyzm, o ile pragnie mieć wpływ na cokolwiek, to musi próbować zaistnieć w odmienny sposób i o uwspółcześnionym obliczu. Chociażby po to, by konsekwentnie walczyć o swoje najważniejsze wartości.