Istotą wakacji jest swoiste leniuchowanie, polegające także na unikaniu czynności, którymi zajmujemy się na co dzień. Ponieważ jednak przygotowania do wyjazdu odbywają się w trybie zaangażowań i praktyk dominujących w ciągu roku, stąd nawyk zabierania pozycji godnych przeczytania. Zawsze w nadmiarze. Jak się już dotrze w miejsce wakacyjnego przeznaczenia, wraca świadomość istoty wypoczynku i zbędności czynienia tego samego, co zwykle. Tym niemniej jakoś sięga się po coś i przeczyta. Tym razem dominuje Bruno Latour. Dzięki Iwonie, która podpowiedziała i zarekomendowała ten wybór. Oczywiście każdy czyta po swojemu i zwraca uwagę na te elementy tekstu, które go najbardziej frapują. Rzecz jest o cywilizacji współczesnej, jej meandrach i paradoksach. Na pewno prace Latoura są inspirujące i prowokujące do myślenia. Zatem spełniają swoją rolę. W szczególności podważa tradycję antynomicznego, przeciwstawnego rozpoznawania i analizowania obszarów rzeczywistości. Natura – kultura, przyroda – społeczeństwo, ludzkie – nie ludzkie, przedmiot – podmiot, rzeczy – nie rzeczy, byt – bycie, fakty – język, to przykłady dwubiegunowego, tradycyjnego postrzegania świata. Przedstawia argumenty na rzecz błędności skrajnych ujęć oraz ich dotychczasowych prób połączeń. Podkreśla rolę quasi-obiektów, hybryd, które wymykają się spod tradycyjnych, biegunowych ujęć i podziałów. Zwraca uwagę, że dotychczasowe, obowiązujące standardy myślenia utrudniają właściwe ujęcie problemów współczesności i utrudniają ich praktyczne rozwiązanie. Tworzy nowy ład, Nową Konstytucję, która umożliwia – zdaniem Autora – rozwiązanie wielu dylematów, które w dotychczasowej konwencji Starej Konstytucji są nie do rozwiązania. Książki Latoura, aczkolwiek momentami intelektualnie pasjonujące, wymagają cierpliwości. Trzeba przyswoić siatkę pojęć i sposób interpretacji wymagające niekiedy znacznej uwagi i skupienia. Raczej nie jest to literatura na wakacje. Ale te aktualne, 2014 roku już się kończą, w związku z tym konkluzja: warto czytać Latoura.
Bruno Latour: Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej. Warszawa, 2011; Bruno Latour: Polityka natury. Warszawa, 2009
Leave a Reply