Gdyby poszukiwać w polskim ładzie wyróżniających cech, to zapewne można wskazać na centralizację. Nie tysiąc osób decyduje, ale sto. Nie stu decyduje, tylko dziesięciu. Nie dziesięciu, ale jeden. Tendencja całkiem wyraźna. Państwo, a nie samorząd. Jedno wielkie przedsiębiorstwo, a nie kilka mniejszych /Orlen plus Lotos plus PGNiG pod rządami menedżera – objawienia/. Jedna kopalnia zamiast 50-ciu kopalni. Najlepiej jedna firma – jedna zbiorcza kopalnia plus jedna zbiorcza elektrownia, czyli jedna firma – wszystkie kopalnie oraz wszystkie elektrownie łącznie. Z czasem całkiem możliwe połączenie z Orlenem, który wcześniej połknie Lotos i PGNiG. Ostatnio propozycja reformy systemu zdrowia. Ma się pojawić Agencja Rozwoju Szpitalnictwa. Ma lepiej zarządzać szpitalami, aniżeli poszczególne szpitale. Ma też zostać poważnie ograniczona bądź wyeliminowana konkurencja. Gdzie nie spojrzeć, większe ma być efektywniejsze, niż mniejsze. Monopol skuteczniejszy, niż konkurencja. Ład centralizowany. Mądre to? Efektywne? Sprawne? Wśród rządzących, nie tylko w tej kadencji, było i jest mnóstwo historyków. Może szkoda, że nie gospodarczych. Dlaczego tak wielu nie rozumie, że centralizacja eliminuje kreatywność i innowacyjność wielu podmiotów na rynku, ogranicza konkurencyjność, która jest motorem zmian i postępu. Decentralizacja, walka z monopolami, silna konkurencja i ład finansowy to warunki sukcesu każdego państwa. Ład scentralizowany to droga donikąd. Iluzja sprawujących władzę, próba zakonserwowania status quo. W socjalizmie przerobiliśmy tzw. centralizm demokratyczny, centralnego planifikatora, centralną władzę, centralne autorytety, wielkie organizacje gospodarcze /WOG-i/, zjednoczenia oraz brak rynku i konkurencji. Czegoś trzeba się w końcu nauczyć. Ludzie mieli dosyć centralizmu we wszelkiej postaci i powiedzieli: dosyć. Nastąpiła transformacja systemu. A teraz co? Z powrotem? Nikt już niczego z centralizacji nie pamięta?
P.S. Patrz niektóre poprzednie wpisy: Centralizm demokratyczny, Państwo schorowane, Wielka kopalnia, Inny ład.
Leave a Reply