Przejadanie przyszłości

Odwieczny dylemat – konsumpcja czy oszczędności. W każdej możliwej skali. Na poziomie jednostki, rodziny lub państwa, jako organizacji całego społeczeństwa. Ile na dzisiaj, ile na jutro, a ile z myślą o przyszłości nas samych, naszych dzieci czy wnucząt. Spożyć, zaspokoić wszelkie potrzeby tu i teraz, czy raczej odłożyć efekty codzienne pracy i zainwestować. Najrozmaitsze pomysły, odmienne preferencje. Mrówki i koniki polne, pszczoły i trutnie, pracowici i leniwi, oszczędni i utracjusze. W rzeczywistości ścierają się rozmaite interesy i preferencje, każdy dysponuje jakimś realizowanym wzorcem postępowania. Każdy ma prawo wyboru. Nieco inaczej jest w przypadku ogółu społeczeństwa. Co się dzieje, jeśli większość preferuje teraźniejszość kosztem przyszłości? Nie dość, że nie inwestuje, ale konsumuje i konsumuje. Dodatkowo zadłuża się, by spożywać jeszcze i jeszcze więcej. Taka opcja wyboru nie ma przyszłości. Społeczeństwo o takich preferencjach niczego nie osiągnie i marnie zginie. Ale tu i teraz większość w ten sposób nie myśli. Chcą więcej i więcej. Niekoniecznie z tytułu własnej pracy. Są przekonani, że im się wszystko słusznie należy. Myślą, że takie jest ich prawo. Wszystko im wolno i mogą domagać się coraz więcej. Indywidualny wkład pracy, porządek instytucjonalny czy istniejący ład prawny są bez znaczenia. Ta władza jest lepsza, która daje – rozdaje, najlepiej kasę, najlepiej “do ręki”. Może nasunąć się refleksja: czy to możliwe? Czy wielkie grupy obywateli mogą tak nieracjonalnie, aż tak głupio myśleć? Praktyka pokazuje, że tak bywa. Historia niesie wiele przykładów. Z zagranicy i z własnego kraju. Jeśli ludzie decydują się przejeść swoją przyszłość, to niech się później nie dziwią, nie lamentują, nie rozpaczają, że wegetują. Przysłowie mówi: jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz. Mądre społeczeństwo racjonalnie, efektywnie inwestuje. W swoją przyszłość. Rozważa zasadność przeznaczania środków zgodnie z oczekiwanymi potrzebami i realiami zmieniającego się świata. Nie marnuje efektów swojej pracy. Dba o swoją przyszłość.