Pojęcie wprowadzone przez prof. Edwarda Luttwaka. Turbokapitalizm jest formą praktyki gospodarczej pozbawioną regulacji i nadzoru państwowego. Totalnie wolnorynkowy kapitalizm z „turbodoładowaniem”. Pomyślany został jako wersja upraszczająca mechanizmy gospodarcze poprzez uwolnienie ze zbędnych rygorów. W ujęciu modelowym oznacza światową gospodarkę wolnorynkową pozbawioną wszelkiej kontroli. Zakłada tożsamość efektywności rynkowej oraz społecznego dobrobytu i szczęśliwości. Najważniejszymi wyznacznikami Turbokapitalizmu są:
– deregulacja /brak kontroli państwowej; także możliwość zmniejszania lub likwidacji płacy minimalnej/;
– prywatyzacja /brak własności państwowej; uwłaszczenie lub sprzedaż mienia/;
– globalizacja /otwarcie granic handlowych, swoboda przepływu towarów, kapitału i ludzi/.
Tego typu opcja umożliwia swobodny wyścig bez oglądania się na procedury i bariery /ponieważ ich nie ma/. Praktyka ekonomiczna przekształca się w system korporacyjno-kasynowy umożliwiający maksymalizację zysku. Z czasem władza gospodarcza wyrasta ponad władzę polityczną. W sytuacji kryzysu interweniuje państwo pod dyktando wielkich instytucji finansowych i gospodarczych. Zbyt wielcy i zbyt ważni, żeby upaść dyktują swoje warunki. Posłuszne państwo partycypuje w stratach, by inwestorzy – multimiliarderzy nic nie stracili. Długi korporacji /instytucji finansowych/ przejmuje państwo. Jedni drukują pieniądze i zadłużają państwo, inni „jedynie” zadłużają państwo.
W następstwie aktywności turbokapitalizmu pojawia się geoekonomia. To zestaw mechanizmów wspólnych dla wszystkich. Wytwarzają rzeczywistość standardową, działającą na analogicznych zasadach. Relatywne ubóstwo, bezrobocie, wzrost nierówności, rozpad struktur społecznych, ucieczka w nałogi, samotność emocjonalna jednostek. Marginalizacji autorytetu państwa w relacjach wewnętrznych towarzyszy front zewnętrzny: walka państw o maksymalizację zysku. Państwo staje się narzędziem pomocniczym w procesie maksymalizacji zysku. Konflikt i międzynarodowa rywalizacja rozgrywa się w obszarze gospodarki. Efekt: bogacenie się niewielu wybranych szczęściarzy i najbogatszych państw świata. Ekonomiczny zysk w skali państwa nie oznacza większego szczęścia przeciętnego człowieka, a w skali świata nie oznacza bogacenia się wszystkich państw.
Szerzej: Edward Luttwak: Turbokapitalizm. Zwycięzcy i przegrani światowej gospodarki.
Leave a Reply