Antykruchość

Przypadkowość, niepewność, zawirowania, chaos. Wydarzenia, zjawiska nie jasne, nieprecyzyjne. Przedsięwzięcia mętne, niewytłumaczalne, niewidzialne, nieodgadnione. Obawa. Strach. Paraliż. Jak się zachować. Jak żyć. Jak przetrwać. Kruchość. Jakiś stan rzeczy. Jakoś sklejony. Jakoś działa. Rzeczywistość podatna na turbulencje, zagrożenia, rozpad. Kruchość oznacza możliwość rozsypania się tego, co jest. Zamki z piasku, zamki na piasku. Cieszymy się, że są. Ładnie wyglądają. Logicznie rozmieszczone. Spełniają jakieś funkcje. Ale kruche może zniknąć. Ulec destrukcji. Trzeba sobie radzić. Przekroczyć stan kruchości. Nauczyć się żyć ze zmiennością. Wykorzystać przypadkowość. Nauczyć się żyć w niepewności. Czerpać siły z chaosu. Nie tylko przetrwać. Wzmocnić się. Siłą wstrząsu. Przypadkowością. Rozwinąć się. Wejść na inny poziom. Spróbować niepewności. Zapoznać się z nieoznaczonością. Nie bać się nieznanego. Wyznawcę kruchości charakteryzuje przekonanie, że to, czego nie widzi, albo czego nie rozumie, nie istnieje. Przeszacowuje swoją wiedzę. Jest przekonany, że może bez większego trudu dotrzeć do przyczyny jakiegoś stanu rzeczy. Każdy większe zagrożenie, turbulencja, niepewność, chaos –  burzy kruchą rzeczywistość. Jej wyznawcy nie potrafią sobie poradzić. Nie wiedzieli. Nie źle oszacowali. Dotychczas to „coś” nie występowało w takiej skali. To nieprzewidywalne. To niebywałe. To nie mogło się zdarzyć. Takie interpretacje oznaczają kruchość.

Przeciwieństwem kruchości jest antykruchość, czyli kruchość ze znakiem ujemnym. Jeżeli nie chcemy funkcjonować w kruchości, musimy korzystać z przypadkowości, niepewności, zawirowań i elementów chaosu, które dewastują rzeczywistości kruche. Antykruchość zmienia na lepsze. Wykorzystując niepewne, uwzględniając nieprzewidywalne, wznosimy się na inny poziom. Wyłapujemy energie wrogie, nieprzychylne, zmieniamy kierunek i wykorzystujemy dla własnych celów. Pod wpływem nieznanych, niesprzyjających czynników modyfikujemy się. Siebie samych, swoje organizacje, wszelkie rodzaje istnień, bytów, rzeczywistości. Wykorzystujemy wstrząsy. Pragniemy zdominować to co mętne i niewytłumaczalne. Antykruchość żyje przypadkowością i niepewnością. Żywi się nimi. Nie stroni od błędów. Uczy się i rozwija. Pozwala sobie radzić w sytuacjach stresu, robić rzeczy, których do końca nie rozumiemy i robić to dobrze. Antykruchość i kruchość stanowią pewne punkty na wspólnej skali. Stąd zależność: wszystko, czemu wstrząsy /zdarzenia przypadkowe, losowe/ przynoszą więcej korzyści niż strat, jest antykruche. Odwrotna zależność świadczy o kruchości, która nie jest przygotowana na uwzględnienie czynników zakłócających, nieprzewidywalnych, nie uwzględnionych w jakimś modelu, procedurze czy algorytmie. Wynika z tego – nie warto być kruchym. Starajmy się o antykruchość.

Szerzej – Nassim Nicholas Taleb: Antykruchość. O rzeczach, którym służą wstrząsy.