Estetyzacja codzienności

Estetyka się zmienia. Dokładniej: jej przedmiot. Przechodzi od formuły filozofii sztuk pięknych ku postaci jeszcze nie znanej, lecz już po części  przeczuwanej i rozpoznawanej. Ogólnie: do estetyki poza estetyką. Ideą jest rozciągnięcie estetyki poza rzeczywistość sztuki artystycznej, rozszerzenie jej zakresu na sztukę popularną. Doświadczenie estetyczne nie ma charakteru autonomicznego. To, co estetyczne przenika rozmaite obszary życia i kultury, a zatem nie jest  możliwe wydzielenie w przestrzeni izolowanej od różnych form praktyki społecznej. Ponadto w dzisiejszych czasach mamy do czynienia ze społecznym i kulturowym procesem samoregulacji, instytucjonalizacji i wpływami rynku.Współcześnie zagadnień estetycznych nie da się  odłączyć od kontekstów i uwikłań społecznych, które przestają pełnić jedynie rolę tła umożliwiającego wyjaśnianie dzieł sztuki. W sumie – aby teoria estetyczna była żywa i mogła odnosić się w sposób twórczy i adekwatny do procesów zachodzących na poziomie samej sztuki, powinna uznać wpływ zjawisk pozaartystycznych. Więcej, o ile estetyka współczesna nie otworzy się na codzienność, grozi jej los nikomu niepotrzebnego skansenu.  Zepchnięta do poziomu wariantu muzealnego zatraci samą siebie poprzez nieobecność w życiu i nie wypełniając funkcji społecznych. Estetyka powinna uwzględniać różnorodne procesy estetyzacji pozaartystycznej. Dzieje się tak, albowiem zarówno aktualnie, jak i w perspektywie nadchodzących lat poszerza się estetyczność poza obrębem sztuki – w rozmaitych sferach życia codziennego, w tym gospodarki i polityki.   Estetyzacja to przede wszystkim aktywność zorientowana na upiększaniu  środowiska ludzkiego, produktów wytwarzanych i konsumowanych, dostarczaniu rozrywki i zabawy, czyli tych wszystkich czynników, które wpływają na uatrakcyjnienie egzystencji ludzkiej i dodania estetycznej patyny życiu codziennemu.

Potrzeba doznań estetycznych jest naturalna i dana każdej jednostce. Jeśli potrzeba doznań estetycznych nie jest spełniona na poziomie tzw. sztuki wysokiej, to naturalnie pożądanym obiektem dla człowieka staje się sztuka popularna, masowa, czyli z pewnego punktu widzenia produkt zastępczy, ale konieczny i niezbędny dla człowieka. Towarzyszy temu zjawisko wykorzystania codziennej estetyzacji w aspekcie ekonomicznym, poprzez wpływ na intensyfikację konsumpcji. Rozbudzanie i realizowanie potrzeb estetycznych jest bodźcem zwiększającym konsumpcję. Coraz większą rolę odgrywa i w coraz większym stopniu wykorzystywane są reklama, moda, wzornictwo przemysłowe. Przedmioty codziennego użytku, telefony, tablety, komputery, telewizory, samochody, meble, opakowania różnorodnych produktów muszą być nie tylko funkcjonalne, praktyczne i użyteczne, ale również piękne. Gustownie zaprojektowane, ze smakiem wyeksponowane czy też urokliwie zareklamowane. Zmiana trendów i mód estetycznych, kreacje w zakresie sztuki użytkowej, aktywność projektantów – mają wpływ nie tylko na upiększenie codziennej egzystencji ludzkiej, ale przyczyniają się do szybszego moralnego zużywania się wytwarzanych i nabywanych produktów, wpływają na cykl życia  sprzedawanych dóbr czy usług. Powstaje ciągłe zapotrzebowanie na „nowe ładne”, na „trendy”, na „cool”. Na kolejną odsłonę estetyzacji codzienności.

 Szerzej: Wolfgang Welsch: Estetyka poza estetyką. Richard Shusterman: Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad sztuką.